Inzichten in het gebruik van PROMs in de zorg
Patient Reported Outcome Measures (PROMs) worden in veel landen al lange tijd gebruikt in wetenschappelijk onderzoek. De laatste jaren is het inzetten van deze meetinstrumenten voor andere doelen in opkomst. Denk aan toepassingen in de individuele zorg, voor interne kwaliteitsverbetering en voor externe transparantie. De huidige kennis over het gebruik van PROMs geeft een aantal waardevolle inzichten.
PROMs stimuleren juiste zorg op de juiste plek
PROMs sluiten goed aan bij het gedachtegoed van juiste zorg op de juiste plek. Bij de juiste zorg op de juiste plek staat het dagelijks functioneren van mensen centraal. Van daaruit wordt gezocht naar manieren om zorg te verplaatsen (dichterbij de mensen thuis), (duurdere) zorg te voorkomen en zorg te vervangen door bijvoorbeeld e-health. Dit helpt mensen beter te leven met hun ziekte of beperking. PROMs geven inzicht in het patiëntperspectief en het daadwerkelijke functioneren van patiënten. Op basis van deze informatie kunnen de zorgverlener en de patiënt gezamenlijk beslissingen nemen ten aanzien van de behandeling. Hiermee kan overbodige zorg vermeden worden. Daarnaast kunnen PROMs ook inzicht geven in hoe het zorgproces zoveel mogelijk afgestemd kan worden op de individuele situatie van iedere patiënt, waarbij zorg eventueel verplaatst kan worden of er vormen van e-health kunnen worden ingezet.
PROMs hebben een positief effect op het zorgproces
De wetenschappelijke literatuur laat zien dat PROMs voornamelijk een positief effect hebben op het zorgproces. Onder het zorgproces vallen aspecten als communicatie tussen zorgverlener en patiënt, opsporing van gezondheidsproblemen en gezamenlijke besluitvorming. PROMs zorgen voor betere communicatie tussen de zorgverlener en de patiënt, betere gesprekken in de spreekkamer (er worden onderwerpen besproken die normaal gesproken niet aan bod zouden zijn gekomen), grotere tevredenheid over de zorgverlening en minder of doelmatiger zorggebruik. Daarnaast kunnen PROMs ook bijdragen aan het monitoren van behandeleffecten en het opsporen van problemen tijdens de behandeling.
“PROMs geven inzicht in het patiëntperspectief en het daadwerkelijke functioneren van patiënten.”
Gebruiksdoelen combineren heeft voor- en nadelen
Een belangrijk thema in de toepassing van PROMs in Nederland is de combinatie van gebruiksdoelen: in de spreekkamer voor individuele zorgverlening en op groepsniveau voor kwaliteitsverbetering en transparantie. Het combineren van meerdere gebruiksdoelen heeft voor- en nadelen. Een voordeel is dat het meten van PROMs in de individuele zorg kan bijdragen aan een groter draagvlak voor kwaliteitsverbetering en transparantie. Er is namelijk een directe link tussen de zorg voor individuele patiënten en het meten van kwaliteit van zorg. Daarnaast hoeft er maar één meetsysteem te worden opgezet in plaats van meerdere systemen naast elkaar. Een nadeel van het combineren van gebruiksdoelen is dat PROMs vaak voor slechts één doel geschikt zijn, waardoor het lastig is om betrouwbare data voor alle gebruiksdoelen te verzamelen met één PROM. Het is belangrijk om voorafgaand aan het meten van uitkomstinformatie te bepalen met welk gebruiksdoel dat primair gedaan wordt.
Manier van dataverzameling dient afgestemd te zijn op het doel
De manier van dataverzameling is afhankelijk van het doel. Het samenvoegen van data in elektronische patiëntendossiers wordt als een belangrijke voorwaarde gezien voor een goede respons op PROM-metingen en voor succesvolle toepassing in de individuele patiëntenzorg. Integratie in EPD’s zorgt ervoor dat de data routinematig kan worden verzameld. Ook kunnen de resultaten van PROMs samengevoegd worden met andere patiëntgegevens, wat de interpretatie van de gegevens kan bevorderen. Wanneer een PROM alleen wordt ingezet voor externe transparantie, kan aparte dataverzameling, buiten het elektronisch patiëntendossier om, wenselijker zijn. Voor een benchmark op nationaal of internationaal niveau is het dan handiger om PROMs uit te zetten buiten de zorgverlener om. De dataverzameling is dan minder complex, omdat er slechts één database ingericht hoeft te worden.
