Ontwikkelingen op het gebied van Routine Outcome Monitoring
Routine Outcome Monitoring (ROM) is een essentieel instrument dat zorgprofessionals helpt om de effectiviteit van behandelingen te meten en te verbeteren. Talrijke studies hebben aangetoond dat het routinematig monitoren van behandelresultaten leidt tot significante verbeteringen in klachtenvermindering, het functioneren en de tevredenheid van patiënten. De afgelopen jaren is ROM aanzienlijk veranderd. In deze whitepaper gaan we dieper in op een aantal ontwikkelingen op het gebied van ROM in de ggz.
ROM in de wetenschap
Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat het monitoren van de voortgang van behandelingen met behulp van gestandaardiseerde meetinstrumenten leidt tot positieve resultaten voor cliënten. Een systematische review van Davidson et al. (2017) onderzocht de effecten van ROM op de behandelresultaten en vond consistent bewijs dat ROM bijdraagt aan verbeteringen in symptoomreductie, functioneren en kwaliteit van leven bij cliënten met verschillende psychische aandoeningen.
Een ander belangrijk onderzoek uitgevoerd door Lambert et al. (2001) toonde aan dat het regelmatig meten van de voortgang van behandelingen, zoals gedaan bij ROM, leidde tot betere behandelresultaten. Deze studie vergeleek cliënten die routinematig hun voortgang monitorden met cliënten die dit niet deden. De groep die ROM gebruikte, vertoonde significant grotere verbeteringen in symptomen en functioneren.
“Door regelmatig de voortgang te meten en deze gegevens te bespreken, ontstaat er een open dialoog tussen de cliënt en de behandelaar.”
Daarnaast toonde een studie van De Jong et al. (2014) aan dat ROM geassocieerd is met een hogere tevredenheid bij zowel cliënten als behandelaars. Door regelmatig de voortgang te meten en deze gegevens te bespreken, ontstaat er een open dialoog tussen de cliënt en de behandelaar. Dit bevordert de betrokkenheid van de cliënt bij de behandeling en draagt bij aan een gezamenlijke besluitvorming.
ROM is niet alleen waardevol op individueel niveau, maar ook op populatieniveau. Een systematische review van Garcia et al. (2018) onderzocht de effecten van ROM op de kwaliteit van geestelijke gezondheidszorg op basis van geaggregeerde gegevens. De resultaten toonden aan dat het gebruik van ROM resulteerde in een verbeterde kwaliteit van zorg, met name wat betreft het monitoren van symptomen, het plannen van de behandeling en het meten van de tevredenheid van cliënten.
Verfijning van meetinstrumenten
Eén van de belangrijkste ontwikkelingen van ROM is de voortdurende verfijning van meetinstrumenten. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de validiteit en betrouwbaarheid van meetinstrumenten, zodat zorgprofessionals kunnen vertrouwen op de verzamelde gegevens. Daarnaast zijn er nieuwe instrumenten ontwikkeld die specifiek zijn afgestemd op bepaalde doelgroepen of stoornissen, waardoor ROM nog relevanter wordt in de dagelijkse praktijk.
Integratie van ROM in digitale platforms en applicaties
Een andere ontwikkeling is de integratie van ROM in digitale patiëntportalen. Hierdoor kunnen patiënten hun eigen voortgang monitoren en krijgen zij net als de zorgverleners real-time inzicht in de behandelresultaten. De integratie vergemakkelijkt niet alleen het verzamelen van gegevens, maar maakt ook een meer gepersonaliseerde en zelfgestuurde benadering van zorg mogelijk.
Toenemende focus op patiëntgerichte uitkomsten
Een belangrijke verschuiving in ROM is de toenemende aandacht voor patiëntgerichte uitkomsten. Traditioneel werd ROM voornamelijk gebruikt om symptomen en functionele verbeteringen te meten. Nu wordt er meer nadruk gelegd op het begrijpen van de doelen, voorkeuren en tevredenheid van patiënten. Dit stelt zorgverleners in staat om zorgplannen beter af te stemmen op de individuele behoeften van patiënten en de zorgervaring te verbeteren.
Instrument voor samenwerking en benchmarking
ROM wordt steeds meer gezien als een instrument voor samenwerking en benchmarking. Zorginstellingen kunnen ROM-gegevens gebruiken om hun eigen prestaties te evalueren en te vergelijken met andere instellingen. Dit stimuleert een cultuur van leren en verbeteren binnen de gezondheidszorg, waarbij best practices worden gedeeld en de kwaliteit van zorg wordt verhoogd. Er zijn verschillende meetinstrumenten die je kunt inzetten voor ROM. Om benchmarking op landelijk niveau mogelijk te maken, is in Nederland besloten om de keuze voor volwassenen te beperken tot de BSI, OQ-45 en SQ-48. ROM-gegevens kunnen worden aangeleverd aan het GGZ-dataportaal van Akwa GGZ.
“Het is de vraag in hoeverre ROM-uitkomsten iets zeggen over de kwaliteit van de zorgprofessional.”
Kritiek op ROM
Hoewel ROM over het algemeen als een waardevol instrument wordt beschouwd om de kwaliteit van de behandeling te verbeteren, is er vanuit verschillende hoeken ook kritiek. De kritiek richt zich voornamelijk het gebruik van ROM-gegevens voor benchmarking en financiering, waarbij de focus te veel op prestatie-indicatoren komt te liggen. Het is de vraag in hoeverre ROM-uitkomsten iets zeggen over de kwaliteit van de zorgprofessional. Privacy vormt eveneens een punt van zorg bij het aanleveren van ROM-gegevens aan derde partijen. Tot slot klagen sommige zorgverleners over de extra administratieve lasten die ROM met zich meebrengt, waardoor er minder tijd is voor directe zorgverlening.
ROM heeft sinds de introductie grote vooruitgang geboekt, met belangrijke ontwikkelingen op het gebied van technologie, patiëntgerichte zorg en gegevensanalyse. Deze ontwikkelingen hebben het voor zorgprofessionals gemakkelijker gemaakt om behandelresultaten van patiënten te monitoren en te verbeteren, waardoor betere zorg voor patiënten mogelijk wordt, hetgeen bijdraagt aan de algehele verbetering van het gezondheidszorgsysteem.
